فـعلهـای اسنـادی
ازخانواده های «هستن، بودن،شدن، گشتن،گردیدن» ساخته می شوند.
اماهمین نوع فعلها درحالت خاصی، فعل خاص هم هستند......
فعلهایی که ازخانواده« بودن یاهستن» ساخته می شوند.
الف: اگر به معنی« وجود داشتن» یا« موجود بودن» باشند، غیراسنادی هستند.
یک مرد رزمجوی، تورادرسپاه نیست.(موجود نیست) غیراسنادی
ب : اگرارتباط دهنده یک اسم یاحالت به یک جانداریایک شیءباشد،اسنادی است.
تقویم عمر ماست جهان؛ هرچه می کنیم
بیرون زدفترکهن سال وماه نیست
هوا، سرد است.
فعلهایی ازخانواده«شدن»
الف: اگربه معنی« رفتن» باشند،غیر اسنادی است.
گذاشت بسترو بربام شد مؤذن پیر
ب: اگردگرگونی یک حالت رانشان دهد،فعل اسنادی هستند.
هرنهال کوچکی، روزی بزرگ می شود.
فعلهای گروه « گشتن وگردیدن»
الف: اگربه معنی« گردش، چرخیدن ویاجستجو کردن» باشند،غیراسنادی هستند.
بس بگردید وبگردد روزگار
برای یافتن پولم، تمام خانه راگشتم(جستجو کردم) درپارک شهرگشتم( گردش کردم)
ب: اگربه معنای« شدن» تغییریک کیفیت رانشان دهد، اسنادی هستند.
یکی علامه عصرگشت ودیگری، عزیز مصر
ازشنیدن خبرموفقیت دوستش، شاد گشت.
فعلهایی که ازخانواده« آمدن» ساخته می شوند.
الف: اگرعمل « آمدن» رانشان دهد غیراسنادی است.
دو مرد پیک راست کردند که ازبغداد آمده اند.
ب: اگربامفهوم« شدن» یا« بودن» تغییرحالتی رانشان دهد، اسنادی هستند.
چوصبح صادق آمد راست کردار...« بود»
پزشکان ازمعالجه او عاجز آمدند...« شدند»
نکته۱:همگی این فعلها ممکن است بصورت فعل کمکی( معین) بافعلهای دیگری همراه شوندکه دراینصورت فعل «کمکی»نام دارند:
رفته بود؛ خواهد آمد و...
نکته ۲: اگریک فعل، به عنوان« فعل اسنادی» شناخته شود، درتمامی صیغه هاو زمانها می تواند فعل اسنادی باشد.حتی در صورت فعل امرونهی یادعایی:
هوا سردبود.
هواسردشده است.
هواسرد می شود.
هواگرم خواهد شد.
هوا! گرم شو.
چون مه وخورشید، جوانمرد باش
مشوغره برحسن گفتار خویش
جهان سر به سرپیش تو بنده باد.
نکته ۳- علاوه بر موارد بالا فعل های با علامت اختصاری【پشنگ】پنداشتن< دیدن ـ دانستن ـ یافتن > ـشمردن < به شمار آوردن ـ به حساب آوردن > ـ نامیدن <خواندن ـ گفتن ـ صدا کردن / زدن > ـگردانیدن< نمودن ـ کردن ـ ساختن > نیز اسنادی هستند.
برچسب : نویسنده : 6adabiyat315d بازدید : 508