فعل های اسنادی

فـعلهـای اسنـادی
ازخانواده های «هستن، بودن،شدن، گشتن،گردیدن» ساخته می شوند.
اماهمین نوع فعلها درحالت خاصی، فعل خاص هم هستند......

فعلهایی که ازخانواده« بودن یاهستن» ساخته می شوند.
الف: اگر به معنی« وجود داشتن» یا« موجود بودن» باشند، غیراسنادی هستند.
یک مرد رزمجوی، تورادرسپاه نیست.(موجود نیست) غیراسنادی
ب : اگرارتباط دهنده یک اسم یاحالت به یک جانداریایک شیءباشد،اسنادی است.
تقویم عمر ماست جهان؛ هرچه می کنیم
بیرون زدفترکهن سال وماه نیست
هوا، سرد است.

فعلهایی ازخانواده«شدن»
الف: اگربه معنی« رفتن» باشند،غیر اسنادی است.
گذاشت بسترو بربام شد مؤذن پیر
ب: اگردگرگونی یک حالت رانشان دهد،فعل اسنادی هستند.
هرنهال کوچکی، روزی بزرگ می شود.

فعلهای گروه « گشتن وگردیدن»
الف: اگربه معنی« گردش، چرخیدن ویاجستجو کردن» باشند،غیراسنادی هستند.
بس بگردید وبگردد روزگار
برای یافتن پولم، تمام خانه راگشتم(جستجو کردم) درپارک شهرگشتم( گردش کردم)
ب: اگربه معنای« شدن» تغییریک کیفیت رانشان دهد، اسنادی هستند.
یکی علامه عصرگشت ودیگری، عزیز مصر
ازشنیدن خبرموفقیت دوستش، شاد گشت.

فعلهایی که ازخانواده« آمدن» ساخته می شوند.
الف: اگرعمل « آمدن» رانشان دهد غیراسنادی است.
دو مرد پیک راست کردند که ازبغداد آمده اند.
ب: اگربامفهوم« شدن» یا« بودن» تغییرحالتی رانشان دهد، اسنادی هستند.
چوصبح صادق آمد راست کردار...« بود»
پزشکان ازمعالجه او عاجز آمدند...« شدند»

نکته۱:همگی این فعلها ممکن است بصورت فعل کمکی( معین) بافعلهای دیگری همراه شوندکه دراینصورت فعل «کمکی»نام دارند:
رفته بود؛ خواهد آمد و...

نکته ۲: اگریک فعل، به عنوان« فعل اسنادی» شناخته شود، درتمامی صیغه هاو زمانها می تواند فعل اسنادی باشد.حتی در صورت فعل امرونهی یادعایی:
هوا سردبود.
هواسردشده است.
هواسرد می شود.
هواگرم خواهد شد.
هوا! گرم شو.
چون مه وخورشید، جوانمرد باش
مشوغره برحسن گفتار خویش
جهان سر به سرپیش تو بنده باد.

نکته ۳- علاوه بر موارد بالا فعل های با علامت اختصاری【پشنگ】پنداشتن< دیدن ـ دانستن ـ یافتن > ـشمردن < به شمار آوردن ـ به حساب آوردن > ـ نامیدن <خواندن ـ گفتن ـ صدا کردن / زدن > ـگردانیدن< نمودن ـ کردن ـ ساختن > نیز اسنادی هستند.